علت چرب شدن شمع خودرو چیست؟ || رفع روغن زدن شمع خودرو

تا حالا شده کاپوت ماشین رو بزنی بالا، شمع‌ها رو دربیاری و ببینی که سرشون انگار توی روغن غلط زده؟!
اگه با چنین صحنه‌ای مواجه شدی، بدون که ماشین داره یه چیزی بهت می‌گه… و اون چیز اصلاً بی‌اهمیت نیست. چرب شدن شمع خودرو یعنی موتور داره زنگ خطر رو به صدا درمیاره! اما دقیقاً چرا این اتفاق می‌افته؟ چطور میشه مشکل روغن زدن شمع رو فهمید و برطرفش کرد؟
بیا باهم مو به مو این موضوع رو واکاوی کنیم، نه فقط از دید یه تعمیرکار، بلکه از دید یه مهندس خبره که بارها با این مسئله توی تعمیرگاه سر و کله زده.

شمع خودرو چیه و چرا اهمیت داره؟

قبل از اینکه بریم سر اصل مطلب، یه توضیح کوچیک بدیم برای اونایی که ممکنه دقیق ندونن شمع چیه:
شمع خودرو وظیفه داره مخلوط هوا و بنزین رو داخل سیلندر جرقه بزنه و باعث انفجار بشه. این انفجار نیروی حرکت خودرو رو فراهم می‌کنه.
حالا اگه شمع درست کار نکنه – مثلاً چرب شده باشه – اون جرقه به‌درستی ایجاد نمیشه. یعنی یا ماشین بد روشن میشه، یا بد کار می‌کنه، یا ریپ می‌زنه، یا کلاً خاموش میشه.

❗ چرب شدن شمع خودرو یعنی چی؟

چرب شدن شمع یعنی روغن موتور به هر دلیلی به محفظه احتراق راه پیدا کرده و سر شمع رو آلوده کرده. این اتفاق باعث میشه جرقه‌زنی ضعیف بشه یا حتی کلاً قطع بشه.

حالا بیا ببینیم دقیقاً چی باعث میشه روغن به شمع برسه.

دلایل چرب شدن شمع خودرو؛ خط به خط با تشخیص مهندسی

1. خرابی لاستیک گیت (کاسه‌نمد ساق سوپاپ)

وقتی لاستیک گیت خراب میشه، روغن از قسمت سرسوپاپ‌ها نشت می‌کنه و وارد محفظه احتراق میشه. نتیجه؟ روغن روی شمع می‌پاشه و جرقه‌زنی ناقص میشه.

‍ نشانه‌ها:

• دود آبی از اگزوز
• کم شدن روغن بدون نشتی
• چرب بودن سر شمع

2. خرابی رینگ پیستون

رینگ‌ها وظیفه دارن که جلوی نفوذ روغن از کارتل به محفظه احتراق رو بگیرن. اگه رینگ‌ها فرسوده یا شکسته باشن، روغن بالا میزنه و شمع رو چرب می‌کنه.

‍ نشونه‌ها:

• مصرف زیاد روغن
• کاهش کمپرس سیلندر
• دود زیاد
• افت قدرت موتور

3. شکستگی یا ترک خوردن سر سیلندر

ترک‌خوردگی یا شکستگی توی سر سیلندر یا واشر سر سیلندر می‌تونه باعث نشت روغن به سمت سیلندر بشه.

‍ علامت‌ها:

• وجود مایعات توی شمع
• روغنی شدن شمع چند سیلندر هم‌زمان
• بالا رفتن دمای موتور
• امولسیون شدن روغن درون درپوش

4. واشر درب سوپاپ خراب یا نصب نادرست

بعضی وقتا اصلاً مشکل از داخل موتور نیست؛ بلکه روغن از قسمت بالا به پایین نشت کرده و اطراف شمع رو چرب کرده.

‍ علامت مشخص:

• چرب بودن پایه شمع، نه سر آن
• اثر روغن دور محفظه شمع

5. اضافه کردن بیش از حد روغن

بله، گاهی دست خودمونه! وقتی بیش از حد روغن می‌ریزیم، فشار زیادی در موتور ایجاد میشه و این فشار می‌تونه باعث نشت روغن از جاهایی بشه که اصلاً نباید نشت کنه – مثل قسمت شمع‌ها!

چطور چرب شدن شمع خودرو رو تشخیص بدیم؟

تشخیصش خیلی تخصصی نیست، ولی باید کمی دقیق باشی:

• شمع رو باز کن. اگه سرش سیاه، چرب، خیس یا براق بود، نشونه‌ی روغنه.
• بوی روغن نسوخته بده؟ باز هم تأییدیه‌ی روغنه.
• جرقه‌زنی ضعیفه؟ ماشین بد روشن میشه یا بد کار می‌کنه؟

‍ نکته مهم: اگه فقط یه شمع چرب باشه، احتمالاً مشکل موضعیه. ولی اگه همه چرب باشن، احتمال خرابی رینگ یا گیت بالاست.

️ راه‌های رفع چرب شدن شمع خودرو

۱. تعویض لاستیک گیت سوپاپ

اگر چک کردیم و فهمیدیم روغن از سوپاپ‌ها میاد، لازمه که لاستیک گیت‌ها تعویض بشن. این کار باید دقیق انجام بشه و بهتره توسط مکانیک انجام بشه چون نیاز به باز کردن سرسیلندر داره.

۲. تعویض یا تعمیر رینگ پیستون

کار نسبتاً سنگینیه و باید موتور باز بشه. اگه رینگ گشاد یا شکسته باشه، تعویضش الزامیه. معمولاً همراه با هونینگ سیلندر انجام میشه.

۳. بررسی و تعمیر ترک سیلندر یا واشر سرسیلندر

اگه ترک یا خرابی در سر سیلندر یا واشر باشه، موتور باید باز بشه و قطعه‌ی آسیب‌دیده تعویض یا تعمیر بشه. این مشکل رو دست کم نگیر، چون ممکنه موتور کلاً آسیب ببینه.

۴. تعویض واشر درب سوپاپ

اگه روغن از بیرون نشت کرده باشه، باید واشر درب سوپاپ تعویض یا مجدد نصب بشه.

۵. تنظیم میزان روغن موتور

روغن زیاد بریزیم، موتور خودش عکس‌العمل نشون میده! سطح روغن باید بین Min و Max باشه. هیچ‌وقت بالاتر نریز.

آیا فقط تعویض شمع کافیه؟

نه! ❌
اگه شمع رو فقط تعویض کنی بدون اینکه علت چرب شدنش رو پیدا کنی، ظرف مدت کوتاهی شمع نو هم چرب میشه و باز هم با همون مشکلات مواجه میشی. پس تا ریشه‌ی مشکل برطرف نشه، عوض کردن شمع فقط یک مسکن موقته‌ست.

تجربه‌ی واقعی از تعمیرگاه

من بارها مشتریانی داشتم که با موتور بدکار، مصرف سوخت زیاد و ریپ زدن ماشین اومدن، شمع رو باز کردیم دیدیم چربه. یکی‌شون تازه شمع رو دو هفته پیش عوض کرده بود! وقتی بررسی کردیم، دیدیم رینگ‌ها دیگه بند روغن نیستن! بعد از تعویض رینگ و شست‌وشوی موتور، ماشین شد عین روز اول. پس همیشه به ظاهر مشکل بسنده نکن!

آیا چرب شدن شمع باعث آسیب به موتور میشه؟

صد در صد!
وقتی شمع چرب باشه، جرقه ضعیف یا ناقص میشه. این یعنی احتراق ناقص و تجمع دوده. در بلندمدت:

• احتراق ناقص = مصرف بیشتر سوخت
• دوده = گرفتگی سوپاپ و اگزوز
• افت قدرت
• فشار بیشتر به کوئل و ECU

پس این یه اخطار جدی برای سلامت موتوره.

✅ جمع‌بندی نهایی؛ از شمع چرب تا موتور سالم!

✍️ چرب شدن شمع خودرو یعنی زنگ خطر! این مشکل ممکنه ساده باشه (مثل نشت واشر سوپاپ) یا جدی (مثل خرابی رینگ یا سر سیلندر). اما هر چی که هست، باید سریع بررسی و برطرف بشه.
تنها راه درست، تشخیص دقیق علت و بعد رفع ریشه‌ای مشکله. شمع فقط یه زنگ خطره؛ ما باید گوش به زنگ باشیم و به موقع واکنش نشون بدیم.

توصیه مهندس مکانیک به شما:

اگه دیدی ماشین بد روشن میشه، مصرف سوختش بالا رفته یا ریپ می‌زنه، سریع شمع‌ها رو بررسی کن. چرب شدن شمع خودرو یعنی روغن داره وارد جای اشتباه میشه. به صدای موتور گوش بده، دود اگزوز رو ببین و از مکانیک‌های باتجربه مشورت بگیر.

حرف آخر:

نگذار یه شمع روغنی، فاتحه‌ی موتورت رو بخونه!
با رسیدگی به‌موقع، یه مشکل کوچیک رو قبل از اینکه بزرگ بشه حل کن. شمع فقط یه قطعه کوچیکه، ولی اگه چرب بشه، می‌تونه کل سیستم احتراق رو مختل کنه.

️ این مقاله توسط تیم تخصصی تولید محتوای بست یدک و با تکیه بر تجربه‌ی مهندسین و مکانیک‌های حرفه‌ای تهیه شده است. اگر به دنبال قطعات اصلی، تخصصی و قیمت‌مناسب برای خودروی خود هستید، بست یدک همیشه همراه شماست!